ทำไมต้องล้างโพรงจมูก?

ในสมัยโบราณ โยคีผู้สนใจฝึกอย่างจริงจังจะพยายามเรียนรู้ความรู้สึกลึกๆ จากภายใน และพบว่าการใช้น้ำทำความสะอาดโพรงจมูก สร้างความรู้สึกสดชื่นได้เป็นอย่างดี ทั้งการใช้น้ำล้างโพรงจมูกยังช่วยคลายอาการอุดตัน ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการฝึกเทคนิคหายใจอื่นๆ อีกด้วย

.........................................................................................................
โฆษณา-ลิงก์ผู้สนับสนุน

.........................................................................................................

ณ ปัจจุบัน เป็นที่รับรู้กันดีว่า จมูกเป็นอวัยวะสำคัญยิ่ง จมูกเป็นอวัยวะของระบบหายใจ โดยทำหน้าที่ดักสิ่งแปลกปลอมในอากาศ เช่น ฝุ่น ควัน ป้องกันไม่ให้สิ่งเหล่านี้เข้าสู่ร่างกาย แม้จมูกมีกลไกทำความสะอาดตนเอง เช่น การขับสิ่งสกปรกออกมาเป็นน้ำมูก แต่เนื่องจากมลภาวะทางอากาศสูง จมูกจึงทำงานค่อนข้างหนัก ดังนั้นการหมั่นทำความสะอาดโพรงจมูกเป็นครั้งคราว เป็นการช่วยให้จมูกทำหน้าที่ได้ตามปกติ

นอกจากการหายใจแล้ว จมูกยังมีปลายประสาทที่คอยรับข้อมูลต่างๆ รอบตัว เช่น กลิ่น อุณหภูมิ ปลายประสาทเหล่านี้บางทีก็ผิดปกติ เช่น บางคนมีประสาทที่ไวเกิน ทำให้ระคายต่อสิ่งแปลกปลอมภายนอกมากกว่าคนอื่น เช่น อาการแพ้ละอองเกษร การหมั่นทำความสะอาดโพรงจมูก มีแนวโน้มที่จะช่วยให้ปลายประสาทเหล่านี้ทำงานได้เป็นปกติ

เนติ คืออะไร?

• เนติ คือ การชำระล้างประเภทหนึ่ง จากทั้งหมด 6 เทคนิค ที่ระบุอยู่ใน "กริยาโยคะ"  (กริยาในที่นี้แปลว่า การชำระล้าง)
• เนติ เป็นการชำระล้าง "โพรงจมูก"  ที่นิยมกันคือ การใช้น้ำเป็นตัวชำระล้าง เราเรียกว่า "ชลเนติ"
• วิธีใช้น้ำล้างโพรงจมูกนี้ ทำได้หลายแบบ เช่น รองน้ำไว้ในอุ้งมือแล้วสูดเข้าทางจมูกหรือการใช้ "กาเนติ" ช่วยในการล้างโพรงจมูก

เนติ เหมาะกับใคร?
คนที่สนใจโยคะจริงจัง จะค่อยๆ เรียนรู้ความรู้สึกของตนเองที่ลึกลงๆ "ชลเนติ" นำมาซึ่งความรู้สึกระดับลึกของระบบหายใจ ผู้ที่มีปัญหาระบบทางเดินหายใจ การฝึกทำชลเนติมีแนวโน้มที่จะช่วยบรรเทาอาการลงได้ แต่ทั้งนี้ต้องทำภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือครูโยคะที่มีความชำนาญเท่านั้น คนทั่วไปที่ใส่ใจสุขภาพของตน คอยทำเนติเป็นครั้งคราว ในเบื้องต้นอาจจะฝึกทำสม่ำเสมอวันละครั้ง หลังจากนั้นอาจเว้นทำสัปดาห์ละครั้งหรือบางคนอาจทำเดือนละครั้ง แล้วแต่ความจำเป็นแล้วแต่กรณี

วิธีปฏิบัติ "ชลเนติ"

• ใช้น้ำต้มสุก อุ่น อุณหภูมิอุ่นพอสมควร (ถ้าอุณหภูมิสูงเกินก็ลวกจมูก ถ้าเป็นอุณหภูมิห้อง ก็อาจสร้างความระคายเคืองได้) ผสมเกลือเพียงเล็กน้อย พอปะแล่มๆ เกลือจะช่วยลดความระคายเคือง ทั้งช่วยฆ่าเชื้อโรคด้วย (คนที่ทำจนชำนาญสามารถใช้น้ำสะอาดอุณหภูมิปกติได้เลย)
• ทำในที่ที่เหมาะสมเพราะน้ำจะเลอะ เช่น ใช้พื้นสนาม ห้องน้ำ ลานซักล้าง ฯลฯ
• ยืนทำและจัดตำแหน่งของศรีษะให้ถูกต้อง หลักการก็คือ เราต้องการให้น้ำจากรูจมูกบน ไหลลงผ่านโพรงจมูกออกรูจมูกล่าง กล่าวคือ เราจะเงยหน้าเล็กน้อย (หากเงยมากไป น้ำก็ไม่สามารถไหลออกรูจมูกด้านล่างได้)
• ระวังไม่ก้มศรีษะมากเกิน จนถึงกับทำให้น้ำไหลย้อนเข้าไปในโพรงจมูกสู่ช่องหู ซึ่งจะเป็นผลเสีย (พึงระลึกว่าโยคะเป็นการทำสิ่งดีๆ ให้กับตนเอง ไม่ใช่การทำให้เกิดอันตรายต่อตนเอง)
• จรดพวยกาที่รูจมูกบน ค่อยๆ เทน้ำช้าๆ (อ้าปากและหายใจทางปาก) ปล่อยให้น้ำไหลลงผ่านออกทางรูจมูกล่างเป็นสายสบายๆ เป็นปกติ
• ปริมาณของน้ำขึ้นกับแต่ละคนตามความเหมาะสม ไม่มาก ไม่น้อยเกินไป (ไม่จำเป็นต้องเทหมดกาทุกครั้ง) อาจจะทำทางเดียวหรือทำสลับทั้ง 2 ข้างก็ได้ เสร็จแล้วให้หายใจออกแรงๆ (เทคนิคกะปาละบาติ) สั่งเอาน้ำที่คั่งค้างในโพรงจมูกออกให้หมด

• ชลเนติ เป็นเทคนิคที่ดี แต่ไม่ได้หมายความว่าเหมาะกับทุกคน ผู้สนใจ ลองฝึกทำ แล้วสังเกตว่าเหมาะกับตนเองหรือไม่
• ชลเนติ เป็นเทคนิคที่ดี แต่ไม่ได้หมายความว่า "ต้อง" ทำทุกวัน พิจารณาตามความเหมาะสม ช่วงไหนที่เราออกนอกบ้านมาก เผชิญมลภาวะทางอากาศมาก ก็อาจทำบ่อยหน่อย ช่วงไหนเราไม่ค่อยต้องสูดมลพิษ ก็ทำห่างหน่อย
• ชลเนติ เป็นเทคนิคเพิ่มเติม เอื้อให้เราฝึกเทคนิคโยคะหลัก เช่น อาสนะ ปรานยามะ ได้ดีขึ้น กล่าวคือเราควรฝึกเทคนิคหลักของโยคะทุกวัน แต่สำหรับ ชลเนติ (ตลอดจนเทคนิคกริยา อื่นๆ ของโยคะ) ไม่ใช่เทคนิคที่ต้องฝึกทำทุกวัน

เรียบเรียงบทความ
"ทำไมต้องล้างโพรงจมูก"
โดยกองบรรณาธิการ
www.YesSpaThailand.com

.........................................................................................................
โฆษณา-ลิงก์ผู้สนับสนุน

.........................................................................................................